Ngày 17 tháng 05 năm 2013, Ủy ban Châu Âu (European Commission) ra thông cáo cho biết Liên minh Châu Âu (EC) và Thụy Sỹ đã ký Thỏa thuận hợp tác trong lĩnh vực cạnh tranh (Cooperation Agreement in Competition Matters).
EC và Thụy Sỹ ký thỏa thuận nhằm đẩy mạnh và tăng cường hợp tác giữa hai cơ quan cạnh tranh là Ủy ban Châu Âu và Ủy ban cạnh tranh Thụy Sỹ (Swiss Competition Commission). Đây là thỏa thuận hợp tác song phương thứ năm trong lĩnh vực cạnh tranh mà EC đã ký với chính phủ các nước nhằm thiết lập và phát triển các mối quan hệ hợp tác giữa Ủy ban Châu Âu và cơ quan cạnh tranh các nước. Bốn thỏa thuận đã ký trước đó bao gồm với Mỹ ký năm 1991, với Ca-na-đa ký năm 1999, Nhật Bản năm ký 2003 và Hàn Quốc ký năm 2009. Bốn thỏa thuận này thường được gọi là “thỏa thuận thế hệ một” bởi chúng quy định hàng loạt phương thức hợp tác trong lĩnh vực chính sách cạnh tranh nhưng không quy định cho phép cơ quan cạnh tranh hai bên trao đổi thông tin, tài liệu thu được trong quá trình điều tra, trừ khi nhận được thông điệp chối từ đặc biệt từ nguồn cung cấp thông tin.
Một bước tiến mới đã được mở ra sau khi thỏa thuận hợp tác song phương với Thụy Sỹ được ký. Thỏa thuận sẽ tạo tiền đề cho phép cơ quan cạnh tranh hai bên trao đổi thông tin, tài liệu thu thập được trong các vụ việc điều tra. Việc ký kết là yêu cầu bắt buộc trước khi thỏa thuận được thông qua. Thỏa thuận sẽ có hiệu lực khi được Nghị viện của cả Châu Âu và Thụy Sỹ thông qua.
Joaquín Almunia, Phó Chủ tịch Ủy ban Châu Âu phụ trách về chính sách cạnh tranh cho biết “Rất nhiều hành vi phản cạnh tranh có tác động ảnh hưởng xuyên biên giới giữa các thành viên Châu Âu và thị trường Thụy Sỹ. Việc đẩy mạnh và tăng cường sự hợp tác giữa chúng tôi là chưa có tiền lệ và được thực hiện trên cơ sở các thỏa thuận hiện tại giữa EU và các nước thứ ba. Điều này sẽ làm cho các cơ quan cạnh tranh hai bên hoạt động hiệu quả hơn, vì lợi ích của hai phía là các doanh nghiệp và người tiêu dùng”.
Thỏa thuận tạo tiền đề cho việc phối hợp và hợp tác trong hoạt động thực thi giữa cơ quan cạnh tranh hai phía. Thỏa thuận thúc đẩy sự hợp tác vì mục tiêu thực thi hiệu quả các quy định của pháp luật cạnh tranh và thiết lập một đường dây liên lạc chính thức nhằm thảo luận các vấn đề chính sách, những nỗ lực và ưu tiên đặt ra trong thực thi. Thỏa thuận cũng tạo cơ chế tham vấn giữa hai bên về các hoạt động thực thi liên quan tới lợi ích của các bên. Trên cơ sở thỏa thuận hợp tác, cả phía EU và Thụy Sỹ đều có thể yêu cầu đối tác có hành động cụ thể đối phó với những hành vi phản cạnh tranh được thực hiện trong phạm vi lãnh thổ của bên kia. Thỏa thuận cũng đòi hỏi có sự quan tâm đúng mức của mỗi bên đối với những lợi ích cơ bản của bên kia.
Không giống như các thỏa thuận đã ký trước đây, thỏa thuận ký với Thụy Sỹ có bao gồm các điều khoản cho phép trao đổi thông tin, chứng cứ mà các cơ quan cạnh tranh thu thập được trong quá trình điều tra cùng một vụ việc. Việc trao đổi thông tin, chứng cứ phải tuân theo những điều kiện nghiêm ngặt nhằm bảo vệ bí mật kinh doanh của doanh nghiệp và các dữ liệu cá nhân. Phương thức hợp tác cho phép cơ quan cạnh tranh hai phía trao đổi thông tin, chứng cứ trong khi điều tra là một điểm mới, tiến bộ trong quan hệ hợp tác song phương. Tuy nhiên, thông tin và chứng cứ khi được trao đổi thì chỉ duy nhất phía tiếp nhận được sử dụng nhằm thực thi các quy định của pháp luật về cạnh tranh trong cùng một vụ việc và chỉ cho một mục đích duy nhất đó. Thêm vào đó, không được sử dụng các chứng cứ này để áp đặt trừng phạt đối với các thể nhân.
Phùng Văn Thành
